Trên đoàn tàu Thống Nhất Bắc
Nam, cô soát vé hết sức xinh đẹp cứ nhìn chằm chằm vào người
đàn ông lớn tuổi áng chừng đi làm thuê, hạch sách:
– Vé tàu!
Người
đàn ông lớn tuổi lục khắp người, từ trên xuống dưới,
một thôi một hồi, cuối cùng tìm thấy vé, nhưng cứ cầm trong tay
không muốn chìa ra. Cô soát vé liếc nhìn vào tay anh, cười
trách móc:
– Đây là vé trẻ em.
Người
đàn ông đứng tuổi đỏ bừng mặt, nhỏ nhẹ đáp:
– Vé trẻ em chẳng phải ngang giá vé người
tàn tật hay sao?
Giá vé trẻ em và người
tàn tật đều bằng một nửa vé, đương nhiên cô soát vé
biết. Cô nhìn kỹ người đàn ông một lúc rồi hỏi:
– Anh là người tàn tật?
– Vâng, tôi là người tàn tật.
– Vậy anh cho tôi xem giấy chứng nhận tàn tật.
Người
đàn ông tỏ ra căng thẳng. Anh đáp:
– Tôi… không có giấy tờ.
Khi mua vé cô bán vé bảo tôi đưa giấy chứng nhận tàn
tật, không biết làm thế nào, tôi đã mua vé trẻ em
Cô soát vé cười
gằn:
– Không có giấy chứng nhận tàn tật, làm sao chứng minh
được anh là người tàn tật?
Người
đàn ông đứng tuổi im lặng, khe khẽ tháo giầy, rồi vén ống quần lên –
Anh chỉ còn một nửa bàn chân. Cô soát vé liếc nhìn, bảo:
– Tôi cần xem chứng từ, tức là quyển sổ có in mấy chữ “Giấy
chứng nhận tàn tật”, có đóng con dấu bằng thép của Hội người
tàn tật!
Người
đàn ông đứng tuổi có khuôn mặt quả dưa đắng, giải thích:
– Tôi không có hộ khẩu của địa phương, người ta không cấp sổ tàn tật cho tôi. Hơn
nữa, tôi làm việc trên công trường của tư
nhân. Sau khi xảy ra sự cố ông chủ bỏ chạy, tôi cũng không có tiền đến bệnh
viện giám định…
Trưởng
tàu nghe tin, đến hỏi tình hình. Người đàn ông đứng tuổi
một lần nữa trình bày với trưởng tàu mình là người
tàn tật, đã mua một chiếc vé có giá trị bằng vé của người
tàn tật …Trưởng tàu cũng hỏi:
– Giấy chứng nhận tàn tật của anh đâu?
Người
đàn ông đứng tuổi trả lời anh không có giấy chứng nhận tàn tật. Sau đó, anh cho
Trưởng tàu xem nửa bàn chân của mình. Trưởng
tàu cũng không thèm nhìn, cứ nhất quyết nói:
– Chúng tôi chỉ xem giấy chứng nhận, không xem người.
Có giấy chứng nhận tàn tật chính là người tàn tật, có giấy
chứng nhận tàn tật mới được hưởng chế độ ưu
đãi vé người tàn tật. Anh mau mau mua vé bổ sung.
Người
đứng tuổi bỗng thẫn thờ. Anh lục khắp lượt các túi trên người
và hành lý, chỉ có bốn đồng, hoàn toàn không đủ mua vé bổ sung. Anh nhăn nhó và
nói với trưởng tàu như khóc:
– Sau khi bàn chân tôi bị máy cán đứt một nửa, không
bao giờ còn đi làm được nữa. Không có tiền, ngay đến về quê cũng không về
nổi. Nửa vé này cũng do bà con đồng hương góp mỗi người
một ít để mua giùm, xin ông mở lượng hải hà, giơ
cao đánh khẽ, nương bàn tay cao quý, tha cho tôi. Trưởng
tàu nói kiên quyết:
– Không được!
Thừa dịp, cô soát vé nói với
Trưởng tàu:
– Bắt anh ta lên đầu tàu xúc than, coi như
làm lao động nghĩa vụ.
Nghĩ một lát, trưởng
tàu đồng ý:
– Cũng được.
Một đồng chí lão thành tỏ ra
chướng tai gai mắt, đứng phắt lên, nhìn chằm chằm vào mắt
vị trưởng tàu, hỏi:
– Anh có phải đàn ông không?
Vị trưởng
tàu không hiểu, hỏi lại:
– Chuyện này có liên quan gì đến tôi có là đàn ông hay
không?
– Anh hãy trả lời tôi, anh có phải đàn ông hay không?
– Đương nhiên tôi là đàn
ông!
– Anh dùng cái gì để chứng minh anh là đàn ông? Anh đưa
giấy chứng nhận đàn ông của mình cho mọi người xem xem?
Mọi người
chung quanh cười rộ lên. Thừ người ra một lát, vị
truởng tàu nói:
– Một người đàn ông to lớn như
tôi đang đứng đây, lẽ nào lại là đàn ông giả?
Đồng chí lão thành lắc lắc
đầu, nói:
– Tôi cũng giống anh chị, chỉ xem chứng từ, không xem
người, có giấy chứng nhận đàn ông, sẽ là đàn ông, không
có giấy chứng nhận đàn ông, không phải đàn ông.
Vị trưởng
tàu ngay một lúc không biết ứng phó ra sao. Cô soát vé đứng ra giải vây cho Trưởng
tàu. Cô nói với đồng chí lão thành:
– Tôi không phải đàn ông. Có chuyện gì ông cứ nói với
tôi.
Đồng chí lão thành chỉ vào
mặt chị ta, nói thẳng thừng:
– Cô hoàn toàn không phải người!
Cô soát vé bỗng nổi cơn
tam bành, nói the thé:
– Ông ăn nói sạch sẽ một chút. Tôi không là người
thì là gì?
Đồng chí lão thành vẫn bình
tĩnh, cười ranh mãnh, ông nói:
– Cô là người ư?
Cô đưa giấy chứng nhận “người”
của cô ra xem nào…
Mọi hành khách chung quanh
lại cười ầm lên một lần nữa.
Chỉ có một người
không cười.
